Quan điểm làm thuê không mang nhiều lợi ích là sai lầm và có thể là trở lực của người trẻ khi khởi nghiệp, theo Chủ tịch Winsan, Phạm Văn Tam.
Ông Phạm Văn Tam - Chủ tịch Tập đoàn đầu tư Winsan và ông Phan Xuân Cảnh - CEO Viec.co cùng chia sẻ nhiều góc nhìn, kinh nghiệm bắt đầu startup với hơn 400 sinh viên Đại học Huflit TP HCM trong buổi giao lưu khởi nghiệp do chương trình Startup Việt 2020 của báo VnExpress tổ chức hôm 17/11.
Nên làm thuê trước khi khởi nghiệp
Mở đầu buổi giao lưu, hai doanh nhân cùng chia sẻ về những ý tưởng và động lực khởi nghiệp ở tuổi 20. Ông Cảnh kể rằng lúc là sinh viên ông làm nhiều công việc làm thêm từ làm sự kiện, phát tờ rơi, nhập liệu, bán hồng hồ... Ông vẫn nhớ rõ cảm giác hạnh phúc khi kiếm được một triệu đồng mỗi tuần. Cũng giống như ông Cảnh, năm 20 tuổi, ông Tam vừa học vừa làm, mỗi giờ ra chơi ông tranh thủ vác các thùng hàng đi bán và niềm đam mê khởi nghiệp cũng xuất phát từ đó.
Chương trình giao lưu khởi nghiệp diễn ra trong khuôn khổ Startup Việt 2020 do VnExpress tổ chức. Ảnh: Hữu Khoa.
"Tôi khuyên các bạn sinh viên rằng 'ai thuê cứ làm' vì đó là cơ hội lớn để phát triển bản thân. Ngay cả khi gia đình khá giả, các bạn trẻ cũng nên làm thuê để tích lũy kinh nghiệm thay vì đốt tiền để khởi nghiệp vì 'tiền đốt cũng hết'', ông Tam chia sẻ.
Ông Tam từng suy nghĩ rằng "tôi làm thuê là làm giàu cho người khác nên không cố gắng" nhưng sau nhiều năm thăng trầm trên thương trường, ông cho rằng đó là quan điểm sai lầm, tạo trở lực cho chính ông.
"Khi lỗ đến cả nghìn tỷ, tôi mới nhận ra rằng nếu tôi đi làm thuê trong lĩnh vực đó vài năm để tích lũy kinh nghiệm thì có thể tránh mất mát đó. Tôi cho rằng các bạn trẻ ít nhất nên làm thuê 5 năm trước khi bắt đầu khởi nghiệp, ông Tam nói.
"Nếu làm thuê trước để tích lũy kinh nghiệm, có thể tôi có không lỗ đến ngàn tỷ đồng", Phạm Văn Tam – Chủ tịch Tập đoàn đầu tư Winsan nói. Ảnh: Hữu Khoa.
Cùng quan điểm với ông Tam, CEO Viec.co cũng cho rằng làm thuê không phải xây dựng giấc mơ cho người khác mà ngược lại là tích lũy kinh nghiệm để sớm dựng giấc mơ cho riêng mình.
"Dù làm thuê nhưng các bạn vẫn nên xem đó là công ty của chính mình để nỗ lực hết sức. Đồng thời, để phát triển bản thân, các bạn nên chọn vị trí công việc mang tính ‘sống còn’, tức đóng vai trò quan trọng trong công ty", ông Cảnh nói.
"Dù làm thuê cũng nên xem công ty đó là của mình và nỗ lực làm việc", ông Phan Xuân Cảnh - CEO Viec.co nói. Ảnh: Hữu Khoa.
So sánh về khởi nghiệp ở thời điểm này và cách đây 20 năm, ông Tam nhận định rằng khởi nghiệp thời nào cũng khó, càng khó với các bạn trẻ chưa có gì trong tay. Thời điểm này, các bạn trẻ khởi nghiệp có nhiều lợi thế trong thế giới công nghệ. Ông Tam nhấn mạnh rằng các bạn trẻ không nên khởi nghiệp theo phong trào, đừng bắt chước mà nên sáng tạo vì mỗi người cũng có thế mạnh riêng.
Đánh giá về năng lực của người trẻ, ông Cảnh nhận định các bạn trẻ hiện nay nổi trội về kỹ năng cứng lẫn kỹ năng mềm nhưng còn mắc lỗi mất tập trung và hơi tự tin thái quá. Ông Tam cũng cho rằng nhiều bạn trẻ mắc lỗi tự tin thái quá nhưng ông thừa nhận nhiều lần bị ấn tượng bởi khả năng tư duy logic và khả năng nói trước đám đông.
Đam mê là động lực giúp người trẻ vượt qua thất bại
Sau phần chia sẻ về hành trình khởi nghiệp bản thân, ông Tam và ông Cảnh nhận nhiều câu hỏi cụ thể của sinh viên Đại học Huflit về cơ hội khởi nghiệp, cách thức khởi nghiệp. Mở đầu phần hỏi đáp, bạn Thường, sinh viên năm 2, Khoa Quan hệ quốc tế cho rằng các nhà khởi nghiệp có nhiều kinh nghiệm việc phát triển đội ngũ nhân lực nên mong muốn nhận tư vấn của hai doanh nhân về cách làm việc nhóm hiệu quả, tránh việc chỉ có một người làm tất cả mọi việc.
Ông Tam chia sẻ rằng "quan hệ giữa người với người là điều học bao nhiêu học không hết" và bản thân ông cũng gặp nhiều "va vấp" với các cộng sự nên ông khuyên rằng các nhóm nên một người điềm đạm để dẫn dắt và mỗi thành viên nên hy sinh "cái tôi" để hướng đến lợi ích chung. Ông Cảnh khuyên rằng khi gặp tình huống bất đồng, cả nhóm có thể nghĩ đến mục tiêu chung để để dù không đồng tình về cách làm cũng đồng thuận về mục tiêu.
Tiếp đến bạn Thúy Tuyên, sinh viên năm 3, khoa Quản trị kinh doanh quốc tế hỏi làm thế nào vượt qua thất bại khi startup. Ông Tam nhấn mạnh rằng "chỉ có đam mê mới là điều vượt ra thất bại", nhờ đam mê ông vượt qua 5 lần thất bại, lần thất bại nặng nhất thiệt hại ngàn tỷ. Ông Cảnh gợi ý các bạn nên thay đổi góc nhìn để nhìn nhận thất bại một cách dễ chịu hơn và vượt qua nó vì theo ông Cảnh "khởi nghiệp lần đầu hay lần thứ n đều là thất bại" và "ai cũng phải thất bại khi khởi nghiệp".
Bạn Thúy Tuyên - sinh viên năm 3, khoa Quản trị kinh doanh quốc tế hỏi hai doanh nhân làm sao vượt qua thất bại khi startup. Ảnh: Hữu Khoa
Bạn Quốc An, sinh viên năm nhất, ngành Quản trị kinh doanh chia sẻ rằng bạn muốn khởi nghiệp ngành du lịch nhưng bố không muốn em theo ngành du lịch vì bố cũng từng thất bại trong lĩnh vực này. Phản hồi bạn Quốc An, ông Tam cho rằng nếu muốn khởi nghiệp thì việc học quản trị kinh doanh là hợp lý.
"Ngay cả bản thân anh cũng từng mong đủ tiền để học quản trị kinh doanh để quản lý dòng tiền. Bố mẹ em hướng học quản trị kinh doanh là không sai", ông Tam khuyên.
Tư vấn cho bạn Quốc An, ông Cảnh cho rằng ngành du lịch cần năng lực lớn và khuyên An nên bắt đầu bằng việc xin làm thêm ở một khách sạn lớn để trải nghiệm.
Rót vốn một tỷ đồng cho dự án khởi nghiệp sinh viên
Buổi giao lưu khởi nghiệp do Startup Việt 2020 sôi nổi vì ông Pham Văn Tam quyết định rót một tỷ đồng và cam kết hỗ trợ dự án khởi nghiệp mang tên "The Acai Holic" của hai sinh viên năm cuối Đại học Huflit. Trong phần gọi vốn thử, nhóm sinh viên trình bày kế hoạch phát triển kinh doanh món ăn "Acai Bowl" – một món ăn làm từ hoa quả tươi tốt cho sức khỏe, hỗ trợ giảm cân.
Sau khi nghe phần gọi vốn thử, ông Tam ấn tượng về ý tưởng, cách thiết kế nội dung thuyết trình và đánh giá cao yếu tố "mang cảm xúc vào sản phẩm" của dự án. Đặc biệt, ông Tam ấn tượng vì tính chuyên nghiệp trong cách làm marketing chuyên nghiệp với khoảng 29.000 lượt theo dõi (followers) trên Instagram.
Ông Phạm Văn Tam trao đổi cùng hai nhà đồng sáng lập dự án sinh viên khởi nghiệp "The Acai Holic". Ảnh: Hữu Khoa.
Ông Xuân Cảnh cũng đánh giá cao tính "thực chiến" của dự án khởi nghiệp này. Ông Cảnh cho rằng dù không quá xuất sắc ở cách trình bày ý tưởng nhưng nhóm sinh viên này bài bản và linh hoạt khi làm marketing, tiếp cận người tiêu dùng.
"Tôi sẽ hỗ trợ các bạn mở cửa hàng đầu tiên tại quận 10 và đồng hành cùng các bạn trong những chặng đường tiếp theo của dự án", ông Phạm Văn Tam nói.
Thanh Thảo
Ảnh: Hữu Khoa